‘Ik ben geen emotie-eter, ik hou nou eenmaal teveel van lekker eten’, hoor ik mensen met een kilootje teveel vaak zeggen. Niet dat ik het ze vraag, ik kijk wel uit. Maar waar komen die extra kilo’s dan vandaan? Pas toen ik erachter kwam wat ik onderdrukte door teveel te eten, kon ik de knop omzetten.
Als vroeger de bodem van een zak chips in beeld kwam of ik schepte mijn bord nog eens extra vol, was ik me echt niet bewust van de emoties die ik onderdrukte. Zelfs niet als ik daar heel lang over nadacht. Het enige dat ik voelde was trek. Maar waar die vandaan kwam, ik had geen idee. Ook ik dacht dat ik gewoon heel veel van lekker eten hield. Toch wist ik echt wel hoeveel ik ongeveer kon eten op een dag zonder aan te komen. Maar toch at ik teveel.
Is dat een probleem dan?
Sommige mensen zijn gezelligheidseters en eten teveel in gezelschap. Anderen eten juist ‘stiekem’ als ze alleen zijn en anderen snacken juist de hele dag door. Ook heb je mensen die juist door heel weinig te eten de controle proberen te houden. Eten is cultureel ook gelinkt aan emoties, denk maar aan de feestdagen die altijd gepaard gaan met lekker en veel eten. Eigenlijk is dus bijna iedereen een emotie-eter. Zolang je leven er niet door beheerst wordt is dat geen probleem natuurlijk. Pas als je je eetgedrag niet meer onder controle hebt, als je er eigenlijk een paar of heel veel kilo af wilt en dat lukt niet, is er een probleem. Als je verlangt naar een ander leven en het lukt je niet om daar te komen, dan is er meer aan de hand. Ik baalde heel erg van die extra kilo’s, verstopte me er zelfs door. Ondanks mijn verlangen naar een ander leven, naar minder obsessie voor eten en gewicht, lukte het me maar niet om dit te veranderen. Het was dus zeker wel een probleem voor me!
Leegte opvullen
Eten als je verdrietig bent, huilend op de bank met chocolade of een zak chips. Dat is het beeld dat veel mensen hebben van emotie-eten. Volgens mij gaat emotie-eten niet om toegeven aan je emoties, het gaat er juist om dat je ze onderdrukt. Je wilt iets niet voelen, de controle voelen. Daarom ga je maar eten, dat verdooft. Veel emotie-eters omschrijven hun gevoel als ‘een soort leegte’. En die leegte moet opgevuld worden. De een doet dat met eten, de ander met alcohol, sigaretten of door heel veel te werken. Welke gevoelens onderdrukte ik door teveel te eten? Ik kwam erachter toen ik bijna overspannen thuis zat. Met mijn jongste dochter om me heen dartelend zat ik huilend in een stoel en ik kon bijna niks meer. De koek was op en des te meer koekjes schranste ik naar binnen. De week erna kwam ik bij een alternatieve therapeut terecht die me vroeg hoeveel tijd ik voor mezelf nam.
In dienst van anderen
En toen kwam ik erachter dat ik dat niet deed. Dag en bijna elke nacht was ik bezig in dienst van anderen: mijn werkgever, mijn kinderen, familie, vrienden. Zij bepaalden mijn dagindeling, niet ik zelf. Dat was ‘m dus voor mij: ruimte innemen, hem zelfs opeisen. Want je krijgt ‘m niet cadeau. En waarom nam ik die ruimte niet in? Omdat ik niet genoeg van mezelf hield om dat te doen. Als jong meisje vonden mijn ouders het belangrijk dat ik leerde delen, samenspelen, en dat ‘meisjes die vragen worden overgeslagen’. Een belangrijke les ontbrak: voor mezelf opkomen. Ondanks de beste bedoelingen van mijn ouders heb ik nooit geleerd dat ik het waard was om in het middelpunt te staan. Om tijd en ruimte in te nemen, om mijn grenzen en behoeften aan te geven. Om van mezelf te houden.
Wat wil ik?
Als je nooit aangeeft wat je wilt, dan weet dat op een gegeven moment zelf niet eens meer. Laat staan anderen. Dus dat geeft even wrijving. Mensen zijn het niet van je gewend dat je ergens gewoon geen zin in hebt (‘maar jij bent er toch altijd bij?!’). Maar wat heeft het me veel opgeleverd om ‘mijn tijd’ te claimen. Vanaf het moment dat ik het mezelf waard vond, ging ik dat automatisch doen. Bijvoorbeeld door de kinderen lekker lang voor de tv te zetten zodat ik een boek in de tuin kon lezen. Door mijn man een dag extra met de kinderen te gunnen zodat ik een coachopleiding kon volgen. Of door een kinderfeestje te skippen. Soms betekent het dat een ander iets harder zijn best moet doen of dat ik mijn ideaalbeeld van de perfecte opvoeding of van hoe ik wil dat anderen mij zien, moet aanpassen. Maar dat vind ik mezelf nu waard. Omdat ik nu oprecht kan zeggen: ik hou van mij! Nu hoef ik niet meer altijd de perfecte moeder en de perfecte vriendin die ‘altijd klaar staat voor anderen’ te zijn. Hoe perfect is dat!
Welke emoties onderdruk jij?
Of je nou een ‘gezelligheidseter’ of een ‘die zak chips moet leeg’ eter bent. Welke emoties onderdruk jij door teveel te eten? Deel het in de comments hieronder!